bQvnTs. Temiz çevre ile ilgili yazı YaReN Temiz çevre ile ilgili yazı Çevre Temizliği Temizlik; tek yönlü tedbirlerle elde edilen bir iyilik hali değildir Bilim otoriteleri temizliği şu başlıklarla ele almıştır 1 Ferdî beden-elbise-yiyecek temizlik 2 Ev mutfak-banyo- tuvalet temizliği 3 Çevre atıkların uygun şekilde uzaklaştırılması temizliği 4 Yeterli temiz su sağlanması Ferdî temizlik dendiği zaman beden temizliği akla gelir Bunlardan cilt el ağız burun göz temizliği; saç tırnak koltukaltı yüz diş ve ayak bakımı akla gelir Dünya Sağlık Örgütü’nün beden temizliği el temizliği ağız ve diş bakımının önemi ve bunların korunma yollarına ait bilgileri mevcuttur Fakat Dünya Sağlık Örgütü’nün tırnakların bulaşıcı hastalıklardaki tesirine kılların temizliğine ve bulaşıcı hastalıklardaki rolüne ait ciddi yayınları yoktur Efendimiz sas; tırnak saç sakal bıyık bakımına koltukaltı kılları ve avret yerlerinin temizliğine önem vermiştir Ferdî temizliğe rağmen insan çevreden hastalık kapabilir Kişi ne kadar temiz olursa olsun çevresi temiz olmadığı zaman hiçbir şeye dokunmasa bile; hava rüzgâr böcekler ve diğer taşıyıcılar yüzünden hastalanabilir Çevre Temizliğini şu başlıklar altında toplayabiliriz 1 Elbiselerin temizliği 2 Yiyeceklerin temizliği Yakın çevre 3 Ev temizliği 4 Sokak cadde mahalle şehrin temizliği Uzak çevre 5 Yeterli temiz su sağlanması 1 Elbise Temizliği Giyim eşyalarının seçim ve bakımı enfeksiyon yönünden önem taşır Orta Çağ’da Avrupa’da yaşayanlar sıcak tutan ama temizlenmesi güç yünlü giysiler giyerlerdi O çağlarda insanlar pek yıkanmaz giysileri kirlenir kokar bitlenir ya da pirelenirdi Kokuyu gidermek için de otlardan yapılan esans kullanırlardı Ancak 18 yüzyılda pamuk ticaretinin başlamasıyla Avrupalılar ilk kez ucuz hafif kolayca yıkanabilen iç çamaşırlarına kavuştular Üst sınıflarda ferdî temizlik yeniden önem kazandı 19 yüzyılda ferdî temizlik iyi yaşamanın bir şartı sayılmaya başlandı Vücut temizliği ve giyim eşyalarının daha sık değiştirilip yıkanması sonucunda bit ve pirelerle birlikte veba ve tifüs gibi hastalıklar da kayboldu Müslümanlarda ise namaz kılabilmenin olmazsa olmaz şartlarından birisi de elbise temizliğidir Dışkı ve idrar bulaşmış bir elbise ile namaz kılınamaz Yani Müslümanlar günde beş kez elbiselerinin temizliğini kontrol etmek mecburiyetindedirler Temiz giyinme konusunda Peygamber Efendimiz sas’in şu sözü O’nun temizliğe verdiği ehemmiyeti açıkça göstermektedir "Beyaz elbise giyiniz Zira beyaz elbise daha güzel ve temizlik açısından daha elverişlidir Ölülerinizi de bununla kefenleyiniz" Beyaz ve açık renkliler üzerlerindeki kiri gösterdiğinden onların temizliğine ihtimam göstermek gerekir Avrupa’da 19 yüzyılda temiz giyimin değeri yeni yeni anlaşılırken Müslümanlığı gerçek manada yaşayan insanlar 7 yüzyıldan beri elbise temizliğine dikkat ediyorlardı 2 Yiyecek Temizliği Çoğu mikrop ve parazit içtiğimiz su ve yediğimiz yiyeceklerle bulaşır Bunun için annelerin ve özellikle gıda sektöründe çalışanların yiyecekleri koruma hususunda özel bir itina göstermeleri gerekir Besin zehirlenmesine sebep olan bakterilerin başlıca kaynağı insandır İnsanların boğaz burun el deri bağırsak ve dışkısı bakteri yüklüdür Tüketilen diğer bir besin kaynağı da hayvanî ürünlerdir Tüketilen hayvanî besinler bazen bakteri yatağı olabilmektedir Kedi köpek vb evcil hayvanlar da bakteri yaymada oldukça tesirli olabilir Evcil hayvanlar dolaştıkları yerlerden bakterileri eve taşır Sinek böcek haşere ve fareler de mikropları taşır ve bulaştırır Mutfak ortamındaki çöpler mikropların oluştuğu bir yerdir Zamanında kaldırılmayan çöpler böcek sinek ve fareler aracılığı ile besinlere bakteri bulaştırabilir Besinlere bakteri bulaşmasını önlemek için şunlara dikkat etmek gerekir – El yıkama – Burun temizliği – Tırnakların kesilmesi – Tuvaletten sonra ellerin iyice yıkanması – Yemek ve su kaplarının üzerlerini kapatmak İnsanın tükürük hapşırık ve aksırıktan besinleri koruması gerekir 1 gram tükürükte 100 milyon 1 gram burun ifrazatında 10 milyon bakteri bulunmaktadır İnsanların % 30-50’sinin burnunda besin zehirlenmesi yapan stafilococcus aureus bakterisini taşıdıkları bilinmektedir Bu oran hastahanede çalışan personelde % 65-80’e çıkmaktadır Normalde ağız burun ve solunum yollarında bulunan bakteriler solunum sırasında havaya dağılır Normal konuşmada bu dağılım azdır Öksürme aksırma ve yüksek sesle konuşma esnasında havaya verilen bakteri sayısı artar Kuvvetli bir öksürmede ağızdan 5000 damlacık çıktığı tahmin edilmektedir Hapşırmada ise bu damlacıkların sayısı 1 milyondan fazladır Bu damlacıklar havada birkaç saat asılı kalabilir Besin taşıyan birisi konuşur öksürür veya hapşırırsa ağzındaki bakterileri taşıdığı besine bulaştırır Evde öksüren birisi varsa açık kaplara mikrop bulaştırır Ayrıca evcil hayvanlarla sinek böcek ve kemirgenlerle bakteri bulaşımını önlemek için yiyecek ve içecek kapları kapalı tutulmalıdır İnsanoğlu sadece apartmanlarda ve korumalı evlerde oturmamaktadır İnsanların büyük çoğunluğu yüzyıllardır tek katlı evlerde veya çadırlarda yaşamıştır ve halen yaşamaktadır Dolayısı ile evcil hayvanlar sürekli sinek ve kemirgenlerle iç içe yaşamaktadır Besin kaplarının üzerlerinin örtülmesi bu zararlılardan hastalık bulaştırmasını önler Zamanımızdaki ev ve apartmanlarda yaygın halde bulunan kalorifer böcekleri de açık kalmış yiyeceklerimize yeterince ortak olmaktadır Ve bazı hastalıkları bulaştırmakta tesirli olmaktadır Bunu önlemek için; çöpleri zamanında mutfaklardan uzaklaştırmalı ve gıdaları evcil hayvanlardan korumalıdır El yıkama burun temizliği tırnakların kesilmesi ve tuvaletten sonra ellerin suyla yıkanması ile ilgili Peygamber Efendimiz sas’in emir ve tavsiyeleri beden temizliğinde koruyucu hekimliktir Burada gıdaların bakterilerden korunmasıyla ilgili diğer hadislerini de hatırlayalım "Kapların üzerini örtünüz Tulumbaların ağzını da bağlayınız Çünkü senede bir gece vardır ki o gecede veba iner Kapağı olmayan her bir kabın yahut üzerinde bağı bulunmayan hiçbir tulumun yanından geçmez ki içine bu vebadan bir şey inmesin" Vebanın pirelerle bulaşmasına karşılık veba zatüreye sebep olmuşsa o insan vebayı öksürük ve solunum havası ile de bulaştırır Zaten vebanın hızlı yayılması bu şekilde olur Eskiden veba zatüreye sebep olmuşsa o kişi mutlaka ölmekteydi Avrupalı bir tabip yazdığı Lâtince bir mektupta veba salgınında bir gecede dört bin kişinin öldüğünden bahseder Yani veba bir yere girdiği zaman çok kısa bir zamanda yayılıyor ve hemen çoğu insanın ölümüne neden olabiliyordu Hadiste belirtilen kapların ağızlarının örtülmesidir Yalnız veba mikrobu değil diğer mikroplar da hava yoluyla gelip açık kaba yerleşebilir Peygamberimiz kendisine açık bir kapta süt getirilmesi üzerine "Üzerini kapatsanız olmaz mıydı? Bir tahta parçası ile de olsa üzerini kapatmalıydınız" buyurmuştur Yolda üzeri açık bir kapla yiyecek taşındığında taşıyan kişinin öksürüğüyle veya hava yoluyla mikroplar bulaşabilir 3 Ev Temizliği Geniş ve temiz evler salgın hastalıkların bulaşmasını azaltır Evlerde mutfakların temiz tutulması çöplerin biriktirilmemesi önemlidir Çünkü çöpler bakterilerin üremesi için ideal bir ortam oluşturur Ayrıca böcekleri de davet eder Meskenlerin gerek alan gerekse oda sayısı itibariyle yeterli olması gerekir Peygamber sas’in ev plânını örnek alan Müslüman mimarlar evin avlusunu binanın tamamlayıcısı olarak görmüş avluyu evin dışa açılmış unsuru olarak kabul etmişler Konuyla ilgili hadisler "Geniş ev dürüst komşu ve rahat bir binek Müslüman kişinin saadetindendir" "Meskenlerin en iyisi geniş olanıdır" "Evin kötü olması darlığı sebebiyle oturanlara kâfi gelmemesi ve kötü komşularının olmasıdır" "Çevrenizi ve evlerinizi temiz tutunuz Yahudilere benzemeyiniz Çünkü onlar süprüntüleri evlerinde biriktirirler "Evde çer çöp süprüntü bulunduğu zaman o evden bereket kaldırılır" "Kirli bezleri evlerinizden dışarı çıkartınız Süprüntüleri evlerinizde biriktirmeyiniz Zira süprüntüler zararlı şeylerin barınağıdır" Hz Ömer ra de "Peygamber sas çöplüklerde mezbahalarda hamamlarda ağıllarda ve insanların gelip geçtiği yerlerde namaz kılınmasını yasakladı" demiştir Dar ve kalabalık evlerde üst solunum yolu enfeksiyonları ve bulaşıcı hastalıklar çok yaygındır İnsanlar çok yakın mesafelerde 70 cm’den aşağıda günlük hayatlarını sürdürürken damlacık yoluyla hastalık aile bireyleri arasında sık yayılır O halde ev; geniş temiz çöplerin bekletilmediği bir yer olmalı Kur’ân-ı Kerim’de Kâbe’nin temizliğine dikkat çekilmesi çok önemlidir Kâbe özellikle Hac döneminde çok kalabalık olmaktadır Salgın hastalıklar kalabalık ortamlarda çok kolay yayılır Kur’ân’ın mesajı evrensel olduğundan insanın yaşadığı her mekânın temiz tutulmasını emreder O halde insanların ortak kullandıkları mekânların temiz olmasına Kur’ân’ın bir emri olarak dikkat etmemiz gerekir Bu aynı zamanda hijyenin de bir gereğidir Tarihten bugüne mescitlerimizin oldukça temiz tutulduğu malumumuzdur 4 Çevre Temizliği Peygamberimiz çevre temizliğine gereken önemi vermiş Müslümanlar da her zaman bu emir ve tavsiyelere uymaya özen göstermişlerdir Çevreyi ve su kaynaklarını kirletmeme hakkındaki hadis-i şerifleri bir kez daha hatırlayalım "Sizden biriniz sakın su içine idrar yapmasın Belki o sudan sonra abdest alması veya gusletmesi icap eder Yine sizden biriniz cünup olduğu zaman durgun suyun içine girerek yıkanmasın O sudan bir kap ile alarak dışarıda yıkansın" "İşlek yol üzerinde konaklamayınız oturmayınız yatıp kalkmayınız Yol üzerinde abdest bozmayınız" Efendimiz sas; "Sakın lânete uğrayanlardan olmayınız" buyurunca sahabeler Bunlar kimlerdir?’ diye sordular Peygamberimiz de "Herkesin gelip geçtiği yollara gölgeliklere su kenarlarına ve ağaçların altına abdest bozup kirletenlerdir" diye cevap verdi 5 Yeterli Miktarda Temiz Su Sağlanması Dünya Sağlık Örgütü WHO temiz ve yeterli suya ulaşma hakkını temel insan hakkı kabul etmiştir "Bütün insanların sosyal ve ekonomik durumu ne olursa olsun temel ihtiyaçlarını karşılayacak temiz ve yeterli miktarda içme suyu elde etmeye hakkı vardır"Birleşmiş Milletler Konferansı 1977 Peygamber Efendimiz sas’in bu konferanstan 1340 yıl önce temiz içme suyu temin edilmesini teşvik eden sözlerine bakalım "Yedi şeyin ecir ve sevabı kişiye ölümünden sonra da ulaşır defteri kapanmaz sevap yazılmaya devam eder İlim öğretmek su getirmek kuyu kazdırmak kitap vakfetmek ölümünden sonra kendisine arkasından dua edecek hayırlı çocuk yetiştirmek" Peygamberimiz insanlara temiz su sağlamanın sadece dünyada değil ahirette de büyük faydalar sağlayacağını açık bir şekilde dile getirmiştir Nitekim bu buyruklarla yetişen Müslümanlar gittikleri her yerde su kanalları yapmışlardır Mimar Sinan’ın yaptığı su yolları ve çeşmeler buna güzel bir örnek oluşturur Peygamber Efendimiz’in getirdiği kurallar uygulansaydı tarihteki salgın hastalıklardan hiçbiri olmayacaktı Nitekim WHO Dünya Sağlık Örgütü’da temizlik kurallarının uygulanması ile aynı sonuca varılacağını iddia etmektedir Halbuki İslâmiyet’in getirdiği kurallar temiz bir hayatı mümkün kılıyordu İslâmiyet insanların hayat biçimini şekillendiren bir din olarak inmiştir Medeniyetin giremediği girse bile etkili olamadığı ücra köşelerde yaşayan kişilerin ferdî temizlik ve çevre temizliği konularında yeterli bilgi birikimi yoktur Bütün insanların tertemiz bir ortamda yaşama hakkı vardır İslâmiyet öncesi devirlerde de insanlara bu güzellikleri diğer peygamberler hediye etmişti. Çevre İle İlgili Sözler, Çevreyle İlgili Sözler, Çevre Temizliği İle İlgili Sözler, Mevlana’nın Çevre İle İlgili Sözleri, Atatürk’ün Çevre İle İlgili Sözleri, Çevre İle İlgili Söylenmiş Özlü Sözler, Çevre İle İlgili Sözler Ve Sloganlar Çevre sadece doğal çevre değildir, insanın yaşadığı kendi ortamı onun çevresidir. Çevre ile ilgili sözler ve sloganlar çevrenin önemini ve onu korumamız gerektiğini ifade etmektedir. Çevre İle İlgili Sözler Kirli çevre insanın ruhunu kirletir, kirli ruhlar çevreyi kirletir. Aziz Nesin Sağlıklı yaşam sağlıklı çevreden geçer. Yaşamının daha başlangıcında iki ödev Giderek çevreni daraltmak ve kendini bu çevre dışında bir yerde gizleyip gizlemediğini sürekli denetlemek… Franz Kafka Çevre kirlenmesinin kaynağı ruhsal kirlenmedir. Mustafa Kutlu İnsanlar çevreye karşı sorumluluk duymuyorlar! Çevreyi korurlarsa, cezadan korktukları ya da menfaatleri gerektirdiği için koruyorlar. İnsan, temiz olmayan şeyleri su ile yıkayıp temizler, eğer su kirlenirse, o ne ile nasıl temizlenir? Yusuf Has Hacib Herkes sağlıklı, dengeli bir doğal çevrede yaşamak hakkına sahiptir. İnsanlar arasındaki ilişkileri düzenleyen çevre; ne kadar gülünç, ne kadar dıştan, ne kadar boş ve özellikle asıl insanlıkla ne kadar az ilişkisi olan şeylerdi. Sabahattin Ali Bize sağlık, huzur veren, bizi ruhen dinlendiren; gönlümüzü şenlendiren, çevremizi koruyalım. Çevresini kirleten geleceğini kirletir. Değişik bir çevre, değişik insanlar, değişik bir gökyüzü size iyi gelir. Yaşamak! Bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine bu hasret bizim! Nazım Hikmet Çevre kirliliğine duyarsız kalanlar; geleceğine duyarsız kalır. Sağlıklı yaşam, sağlıklı çevre ile olur. Bir ulusun gerçek zenginliği, ağaç örtüsüyle ölçülebilir. Richard St Barbe Baker Doğa, insanların verdiği sözlere önem vermez. Aldous Huxley Çevre; miras değil gelecek nesillere devredilecek emanettir. Kaliteli bir hayat, sağlıklı beslenme ve temiz bir çevre ile mümkündür. Çevrenin dostlara ihtiyacı vardır; ona dostça davranalım. Çevre, çevrecilere bırakılmayacak kadar ciddi bir iştir. Barış Manço Ormanları yok etme, çevrene zarar verme. Biz doğayı korudukça doğa da bizi korur. Çevreyi hor gören, geleceği zor görür. Çevre kirliliği, her anımızı etkileyen sağlıklı bir yaşam konusudur. Dil bakımından zengin bir çevre “oksijen gibidir. Ondan yeterince alamayan bir insanı görene kadar değerini anlamazsınız. Dana Suskind Çevre kirliliği hayatınızı kirletir. Doğayı düşünmüyorsan geleceğini düşün. Doğayı korursan geleceğini de korursun. Aile terbiyesi, çevre, eğitim bir yere kadar. Özünde insan hep aynı insandır. Ahmet Ümit Tabiatı sevmeyen, çocukları da sevemez. Eyyüp Sabri Osmanoğlu Tabiatın şiiri hiç bitmez. John Keats Susun, susarak doğayı görün. Hz. Mevlana Havayı temiz tutun çevreyi aydınlatın! Dünya herkesin ihtiyacına yetecek kadarını sağlar, fakat herkesin hırsını karşılamaya yetecek olanı değil. Mahatma Gandi Her insan kendi çevresindeki beş insanın toplamıdır. İnsanı ne yazık ki içinde bulunduğu çevre şekillendirmektedir. Farabi Temiz olsun hep çevremiz, güzel olsun hep yöremiz. Oynayalım hep coşalım, bu yurdu temiz tutalım. Temiz çevre sağlıklı yaşamdır. Uysal çevrelerde, uysal insanlar doğar. Herodot Doğa bekçiyle değil, sevgiyle korunur. Doğa! En küçük bir çaba harcamadan ve mükemmel bir kusursuzlukla en basit maddeden son derece farklı şeyler yaratıyor; hepsinin üzerine de ince bir tül örtüyor. Yarattığı her bir parçanın kendine has özellikleri, her bir durumun ayrı açıklaması var ama sonuçta hepsi birlikte bir bütünü oluşturuyorlar. Goethe Çevre de artık para gibi, enformasyon gibi ulusal sınırlar tanımamaktadır. Çevreyle ilgili önemli ihtiyaçlar ulusal düzeydeki eylemler ve ulusal yasalar ile korunamaz. Peter Drucker Çevre kirliliği, her anımızı etkileyen sağlıklı bir yaşam konusudur. Çevre, insanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları, fiziki, biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel ortam ve içinde yaşadığımız doğal ortamdır. Aslında önemli olan çevrenin tanımı değil, onu nasıl tuttuğumuz, ona nasıl davrandığımızdır. Çünkü biz çevreyi korudukça çevre de bizi korur. Dünyadaki tüm canlıların yaşam sürdüğü, bulunduğu belli bölgeler vardır. Her canlı sağlıklı, dengeli bir doğal çevrede yaşam hakkında sahiptir ki; çevre kirliliği, her anımızı etkileyen sağlıklı bir yaşam konusudur. Unutmayalım ki; sağlıklı yaşam, sağlıklı çevre ile olur. Zamanımızın büyük bir bölümünü evde, okulda veya iş yerimizde geçiririz. Ancak çevreyi temiz tutmak demek sadece bu alanları temiz tutmak değildir. Buradaki çevre kavramı genel bir anlama sahiptir ve tüm dünyayı hatta evreni kapsar. Yani bulunduğumuz her yeri temiz tutmalıyız. Atalarımızın meşhur bir sözü olan “Aslan yattığı yerden belli olur.” anlamına uygun olarak yaşamalıyız. Genel anlamda kişiliğimiz nasılsa çevremiz öyle olur. Ya da çevremiz nasılsa, yaşadığımız alan nasılsa o da kişiliğimizin nasıl olduğunu yansıtır. Birleşmiş Milletler Örgütü 1972 yılında İsveç’in başkenti Stockholm’de 133 ülkenin katılımı ile düzenlediği Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nda, 5 Haziran tarihinin “Dünya Çevre Günü” olmasını oybirliği ile kabul etti. O tarihten bu yana çevre sorunlarına kamuoyunun dikkatini çekmek, halkın katılımını geliştirmek ve politik ilgiyi arttırmak üzere “5 Haziran Dünya Çevre Günü” dünya genelinde çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. Çevre kirliliğinin ortaya çıkardığı birçok olumsuz sonuç vardır. Bu olumsuz sonuçları en kötüsü ise sağlık problemleridir. Kirli bir çevrede sağlık problemleri daha çok yaşanmaktadır. Mikroplar daima kirli bölgelerde yaşar ve insanların hastalanmasına sebep olurlar. Çevre temizliğinin dinimizdeki yeri de önemlidir. Dinimiz her zaman temizliği emretmiş, pislikten ve kirlilikten uzak durmamızı tavsiye etmiştir. Daha sağlıklı bir hayat istiyorsak çevremizi temiz tutmalıyız. Çevreyi hiç kirletmezsek, bizden sonra dünyaya geleceklere daha güzel bir alan bırakabiliriz. Çevre kirliliği sadece bir insanın nasıl bir kişiliğe sahip olduğunu bildirmez elbette ama bir ulusun kişiliğini belirler. Çevrenin dostlara ihtiyacı vardır; ona dostça davranalım! Nasıl bulmak istiyorsan öyle bırak. Ambalaj çöp değildir, ayrıştırmak bilinçtir. Çevre; miras değil gelecek nesillere devredilecek emanettir. Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur. Damlaya damlaya göl olur, boşa giderse “su” inan göller kurur. Elin ile yaktığın ateşi, göz yaşınla söndüremezsin! Hepinize güzel ve temiz bir çevrede, mutlu ve sağlıklı bir ömür dilerim. Yaprak yeşili, gök mavisi, çocuklarımız renklerin varisi. Bir ağaç dikersen, onun meyvelerinden her yiyen, sana sevap kazandıracak, gölgesinde oturan sana sevap kazandıracak, hatta onun tohumunu, meyvesini yiyen kuşlar bile sana sevap kazandıracak. Ormansız yurt vatan değildir. İnsanlar çevreye karşı sorumluluk duymuyorlar! Çevreyi korurlarsa, cezadan korktukları ya da menfaatleri gerektirdiği için koruyorlar. Her şeyin prensibi şudur; her şey sudan gelir ve tekrar suya döner. Bize sağlık, huzur veren, bizi ruhen dinlendiren; gönlümüzü şenlendiren, çevremizi koruyalım. Soluyacağınız oksijeni bulabilmek için bir ağaç dikiniz. Doğayı, insanların ihtiyacını karşılayacak bir kaynak topluluğu olarak görmek çevrenin yok olmasına davetiye çıkarmak demektir. Orman yurdun öz evladı, ormansız yok dünya tadı. Çevreyi hor gören, geleceği zor görür. Çevre ile ilgili Söylenmiş Sözler Dünya herkesin ihtiyacına yetecek kadarını sağlar, fakat herkesin hırsını karşılamaya yetecek olanı değil. Mahatma Gandi Çevre, çevrecilere bırakılmayacak kadar ciddi bir iştir. Barış Manço Doğa, insanların verdiği sözlere önem vermez. Aldous Huxley Bir ulusun gerçek zenginliği, ağaç örtüsüyle ölçülebilir. Richard St Barbe Baker Doğada bağışlama yoktur. Ugo Betti Çevre de artık para gibi, enformasyon gibi ulusal sınırlar tanımamaktadır. Çevreyle ilgili önemli ihtiyaçlar ulusal düzeydeki eylemler ve ulusal yasalar ile korunamaz. Peter Drucker Bırakın da tabiat size dadılık etsin. William Wordsworth Çağdaş insan, tabiatı kendisinden yararlandığı, ama kendisine karşı ayrıca sorumlu da olduğu bir eş gibi değil bir fahişe gibi görmektedir. Seyyid Hüseyin Nasr Tabiatı sevmeyen, çocukları da sevemez. Eyyüp Sabri Osmanoğlu Çiçekler ki, güzelliğin simgesidir; yasamın, umudun ve sevincin ifadesidir. Çiçekler ki, gönüllerin dilidir; rengarenk, burcu burcu, sevgi, ask ve hatıralarla doludur. Ali Duran Çevresel tehlikeler, artık yalnızca kuş meraklılarını ilgilendirmiyor, bu tehlikenin çanları hepimiz için çalıyor. Frank M. Potter Gelin bağa yeşiller kuşanan doğayı görün, Her köşede bir çiçek dükkanı açan doğayı görün, Güller gülerek sesleniyor bülbüllere Susun, susarak doğayı görün. Mevlana Çevrenin temeli sizsiniz, yıkan da. Şeymanur Yıldırım Tabiatın isteklerini anlamazlıktan gelen, cezasını görür. Balzac Doğaya karşı işlenen bir suçun öcü, insan adaletinden daha zorlu olur. Dostoyevski Çağdaş insan, tabiatı kendisinden yararlandığı, ama kendisine karşı ayrıca sorumlu da olduğu bir eş gibi değil bir fahişe gibi görmektedir. Seyyid Hüseyin Nasr Dünya herkesin ihtiyacına yetecek kadarını sağlar, fakat herkesin hırsını karşılamaya yetecek olanı değil. Mahatma Gandi Kirli çevre insanın ruhunu kirletir, kirli ruhlar çevreyi kirletir. Aziz Nesin Yaşamak! Bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine bu hasret bizim! Nazim Hikmet Doğa! En küçük bir çaba harcamadan ve mükemmel bir kusursuzlukla en basit maddeden son derece farklı şeyler yaratıyor; hepsinin üzerine de ince bir tül örtüyor. Yarattığı her bir parçanın kendine has özellikleri, her bir durumun ayrı açıklaması var ama sonuçta hepsi birlikte bir bütünü oluşturuyorlar. Goethe Bir ağaç, herhangi bir prensten daha soyludur. Alexander Pope Doğaya karşı işlenen bir suçun öcü, insan adaletinden daha zorlu olur. Dostoyevski Tabiatın şiiri hiç bitmez. John Keats Doğa, Tanrı’nın yazdığı bir kitaptır. Harvey Her yıkıntı onarılabilir, doğanın yıkıntısı asla… Falih Rıfkı Atay Yeryüzü basitçe insanoğlu için bir erzak deposu ve çöp kutusu değildir. Yeryüzünün felaketimiz pahasına gözardı ettiğimiz kendi gereksinimleri ve dinamiği vardır. Mary Mellor Çiçeklerin olmadığı yerlerde insanlar yaşayamaz. Napolyon Bonapart Uygarlık, insanlarla doğanın arasını açmıştır. Hüseyin Rahmi Gürpınar Çevre Kirliliği ile ilgili Sözler Çevre kirliliğine duyarsız kalanlar; geleceğine duyarsız kalır. Temiz çevre sağlıklı yaşamdır. Ormanları yok etme, ormanlar yarat. Çevresini kirleten geleceğini kirletir. Kirlettiğin havayı ciğerlerinde hissedersin. Doğanın en iyi dostu insanlardır. Balıklar ölüyorsa, insanlar nasıl yaşasın. Ormanlar bir ülkenin akciğerleridir. Emanet edilen çevrene sahip çık. Dünyayı karatmayın bir ışıkta siz yakın. Yeşil bir dünya sağlık ve huzur getirir. Nükleer santraller geleceğimizi elimizden alır. Çöp değil yeşil vadi görmek istiyoruz. Temiz hava ile hayatımız bayram olur. Doğayı korursan geleceğini de korursun. Sağlıklı yaşam sağlıklı çevreden geçer. Çevre kirliliği hayatınızı kirletir. Geri dönüşüm ile çevre dostu olun. Doğayı düşünmüyorsan geleceğini düşün. Çöp yere atıp kirlilik yaratma. İnsana saygı, geleceğe saygı, yaşama saygı duy. Yeşil çevre, temiz çevre, geleceğe merhaba. Çevre ile ilgili Özlü Sözler Çevre kirlenmesinin kaynağı ruhsal kirlenmedir. Mustafa Kutlu Her insan kendi çevresindeki beş insanın toplamıdır. İnsanı ne yazık ki içinde bulunduğu çevre şekillendirmektedir. Farabi Kaliteli bir hayat, sağlıklı beslenme ve temiz bir çevre ile mümkündür. Kemal Özer Çevreyi temiz tutma bilinci çocuklara küçüklüğünde kazandırılması gereken hem evrensel hem de toplumsal bir değerdir. Ailenin çevre eğitimi konusunda bilinçli olması, sorumluluk sahibi olması, çocuğun ilk çevre eğitimi açısından son derece önemlidir. Salih Suruç İnsan, temiz olmayan şeyleri su ile yıkayıp temizler, eğer su kirlenirse, o ne ile nasıl temizlenir? Yusuf Has Hacib Tanrı, hiçbir çocuğu kötü olsun diye yaratmaz! Onu kötü yapan, kötü eğitimdir! Kötü anne-baba, kötü çevre, kötü yönetim balçık gibidir, zavallı yavruları da çekip yutar. Victor Hugo Çevre şartları, kabiliyet, yaşam tarzları, gelir seviyeleri vb. sebepler onlara, farklı bir hürmet, itibar ve etkinlik verilmesine sebep olmaktadır. Daniel Goleman Dil bakımından zengin bir çevre “oksijen gibidir. Ondan yeterince alamayan bir insanı görene kadar değerini anlamazsınız. Dana Suskind İnsanlar arasındaki ilişkileri düzenleyen çevre; ne kadar gülünç, ne kadar dıştan, ne kadar boş ve özellikle asıl insanlıkla ne kadar az ilişkisi olan şeylerdi. Sabahattin Ali Kişilik, çevre faktörleriyle oluşurdu ve her çocuk , üzerine yazı yazılmasını bekleyen birer boş kağıttı. Jeffrey Eugenides Aile terbiyesi, çevre, eğitim bir yere kadar. Özünde insan hep aynı insandır. Ahmet Ümit Sosyalistlere göre suç çevrenin ürünü. Suç diye bir şey yok. Suç, kötü ve tabiat dışı bir içtimai düzene isyandan ibaret. Çevre her kötülüğün kaynağı. Demek ki, toplum akla veya tabiata uygun bir düzene kavuşunca suç falan kalmaz. Cemil Meriç Hiç kimse ön yargılı veya ırkçı olarak dünyaya gelmez. Hiç kimse kötü yürekli değildir, der. Kötülük insanlara koşullar, çevre ya da aileler tarafından aşılanan veya öğretilen bir şeydir. Doğuştan gelmez. Richard Stengel Çoğu rüya rüyacının özel istekleri ve içgüdüsel ihtiyaçları, ve bu istek ve ihtiyaçlar; onaylamayan bir bilinç veya çevre korkusu nedeniyle engellendiğinde ortaya çıkan çatışmalarıyla ilgilidir. Aldous Huxley Aynı denizde, aynı çevre koşullarında yaşayan köpekbalıklarının kötü, yunusların iyi olmasını neyle açıklayabilirdik? Zülfü Livaneli Yaşamının daha başlangıcında iki ödev Giderek çevreni daraltmak ve kendini bu çevre dışında bir yerde gizleyip gizlemediğini sürekli denetlemek. Franz Kafka Değişik bir çevre, değişik insanlar, değişik bir gökyüzü size iyi gelir. Meşa Selimoviç Çevre ile ilgili Sloganlar Herkes sağlıklı, dengeli bir doğal çevrede yaşamak hakkına sahiptir. Yeşil seven hayatı sever. Kirli çevre insanın ruhunu kirletir, kirli ruhlar çevreyi kirletir. Sağlıklı yaşam, sağlıklı çevre ile olur. Doğa bekçiyle değil, sevgiyle korunur. Havayı temiz tutun çevreyi aydınlatın! Temiz olsun hep çevremiz, güzel olsun hep yöremiz. Oynayalım hep coşalım, bu yurdu temiz tutalım. Uygarlık, insanlarla doğanın arasını açmıştır. Vatan toprağı kutsaldır, kaderine terk edilemez. Sokağımızla caddemiz, köyümüzle, kentimiz, temiz olsun hep çevremiz. Yarının doğası bugünden yaratılır. Biz doğayı korudukça doğa da bizi korur. Yaş kesen, baş keser. Temiz çevre insanların kendisine ve yaşadıkları yerlere gösterecekleri özenle olur. Yaşamları boyunca çevrelerine karşı duyarlı olmaları çevrelerini korumalarını sağlar. Fiziki, biyoloji, sosyal, ekonomik anlamda temizliği sağlanabilir. Canlıların yaşam alanlarının temiz olması beraberinde sağlığı getirerek huzurlu yaşamı hissettirir. Canlıların yaşamını etkileyen çevresidir, ne kadar rahat ve sorunsuz olursa kendisini mutlu hisseder. Çevremize karşı sahiplenici davranışlar göstermemizde bizim mutlu hissetmemizi sağlar. Yaşayan tüm canlıları düşünelim. Biz insanlar olarak daha küçük canlılar, bitkiler, böcekler, kuşlar yaşamlarını sürdürebilirler. Doğal çevre insanlara huzur ve rahatlık verir. Geleceklerine yatırım yapmış olarak kendilerini rahat hissederler. Temiz çevre yapabileceklerimiz Çöpleri çöp poşetine doldurarak ağzını sıkıca kapattıktan sonra öyle çöp kutusuna atılmalıdır. Yerlere tükürmemeliyiz. Ağaçları korumalı dallarını dahi kırmamalıyız. Çimlerde ateş yakılmamalı, doğanın parçası olduklarından kuru bitkisi olmayan yerde ateş yakılmalı. Hayvanlara zarar vermekten kaçınmalıyız. Denizler yaşam alanı olduğundan korunmalı, çöp atıp kirletmemeliyiz. Çevremize sahip çıkmalı, bugünümüzün yarını olduğunu düşünerek kirlenmemesine dikkat etmeliyiz. Pis sular varsa onlar atık sular sayesinde kanalizasyona akıtılmalıdır. Enerji tasarrufu ile dünyamızı korumuş oluruz. Pikniğe gittiğimizde çöplerimizi toplamalı, ateşimiz varsa onu da söndürmeliyiz. Kağıt, teneke, pil, cam geri dönüşüm ile geri kazanıldığından onları ayrı bir şekilde çöplere atılmalıdır. Başa dön tuşu

temiz çevre ile ilgili kısa yazı