aknue1R. Tuvalet eğitimi hem çocuklar, hem de ebeveynler için heyecan verici önemli bir gelişim adımını oluşturuyor. Bu dönemde sizi başarıya taşıyacak en önemli davranış şekli; sabır ve dikkatli bir gözlemci olmak! Çünkü tuvalet eğitim sürecinde patron; bebeğinizdir! Dolayısıyla siz, yalnızca yardımcı olan kişi olacaksınız. Bu eğitim için en uygun dönem yaz mevsimi. Eğer bebeğiniz hala eğitim almadıysa, Ağustos’u bu eğitime ayırın ve bezlerle vedalaşmanın keyfini çıkarın. Acıbadem Taksim Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Kesikminare, bu dönemin hem çocuk, hem de ebeveynler açısından kolayca atlatılmasını sağlayacak önerileri sıraladı. Çocukların yemek yeme, uyku, temizlik gibi alışkanlıklarının kazandırıldığı ilk üç yaş oldukça yorucu geçen bir dönem. Sütten kesildi, uykusu düzene girdi, artık dişlerinin de büyük kısmı çıktı derken sıra en zorlu sınava gelir; tuvalet alışkanlığı kazandırmak… Tuvalette geçirilen saatler, evin bilumum yerlerine zorunlu olarak konulan lazımlık ve kokuları duymamaya çalışarak yapılan temizlik… Tabii olmazsa olmaz da; her başarılı işlemin ardından gelen alkış, kıyamet… Dışarıdan bakıldığında çılgınca gelen ama ebeveynlerin en zorlu deneyimlerinden birini oluşturan bu süreç için yaz ayları, iyi bir fırsat… Zira eğitim süresince üşütme riskinin düşmesi ve çocukların kuru kalmasının zaman alması, yaz mevsiminin sıcaklığından yararlanmayı gerektiriyor. Ancak bu alışkanlığın kazandırılmasında mevsimden daha önemlisi, ebeveynler ve çocuk arasında doğru iletişim ve işbirliği. Çünkü doğru zamanda başlanan tuvalet eğitiminde başarı oranı yükseliyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Kesikminare, çocukların bu süreçten duygusal ya da fizyolojik olarak zarar görmeden geçmesini sağlayacak adımları anlattı… 1- Hazır olduğunu gösteren işaretleri arayın Tuvalet eğitimi konusunda doğru zamanı belirleyen en önemli gösterge çocuğun hareketleri oluyor. Ayrıca birkaç kelime konuşarak ya da göstererek kendini ifade edebilmesi gerekiyor. Çocuklardaki bazı işaretlerin tuvalet eğitimi için hazır olduklarının göstergesi oluyor. Asıl önemli nokta bu işaretleri okuyabilmek. Kaka ya da çiş yaptıktan sonra rahatsız olması ya da yaptıktan sonra göstermesi, tuvalete gitmek konusunda ilgisinin artması ve gün içinde 3 saatten fazla kuru kalması çocuğun hazır olduğunu gösteriyor. 2- Doğru zamanı belirleyin Çocuklara tuvalet eğitiminin kazandırılması fizyolojik bir gelişim sürecini gerektiriyor. Literatüre göre, çocuğun kendini tanımaya başladığı, fiziksel, psikolojik ve davranışsal olarak kendi benliğinin ve davranış karakterlerinin ön plana çıktığı 24-48 ay arası en uygun aralığı oluşturuyor. Ancak, her çocuğun fiziksel ve duygusal gelişiminin birbirinden farklı sürede gerçekleştiğini anlatan Dr. Mehmet Kesikminare, “Dolayısıyla da tuvalet eğitiminin zamanlaması için belli bir dönemden söz etmek çok da mümkün olmasa da, 18 aydan önce kesinlikle önermiyoruz” diyor. İki yaşından önce denendiğinde alışkanlık kazandırılsa bile çocuğun ileriki dönemde kabızlık ya da idrar tutma zorluğu gibi sıkıntılarla karşılaşma riski artıyor. Aynı zamanda bu çocuklarda ileriki dönemlerde güven kaybı, içine kapanıklık ya da aşırı mükemmeliyetçilik gibi psikolojik durumlar da ortaya çıkabiliyor. Çocukta tuvalet eğitimi otorite savaşına dönmesin! Uzman önerileri 3- Tuvaleti tanıtın Eğitim aşamasında öncelikle çocuğa tuvalet sürecini göstererek tanıtmak gerekiyor. Bir haftalık ön hazırlık döneminde, çocukla birlikte tuvalete gitmek, gerekirse kakayı göstermek ve bunun korkulacak bir şey olmadığının anlatılması önem taşıyor. Çocuk mümkünse kendi yaşıtlarıyla mümkün değilse de erkek çocuklar için baba, kız çocuklar için de annenin iyi bir gösterici olabiliyor. Yerine göre beraber da tuvalete oturmak çözüm olabiliyor. 4- Uygun bir lazımlık alın Hazırlık döneminin bir diğer adımı ise uygun bir lazımlık almak oluyor. Mümkünse alışverişin çocukla birlikte yapılması ve birkaç gün çocuğun buna alışmasını beklemek gerekiyor. Bazı ebeveynlerin direkt tuvalete oturtmak şeklinde de hareket ettiğini hatırlatan Dr. Mehmet Kesikminare, bunun yanlış olmadığını ancak lazımlıkla sürecin biraz daha kolaylaşabileceğini söyleyerek şöyle konuşuyor “Birkaç günü lazımlığa alışma süresi için ayırın. Çocuğun en çok bulunduğu televizyon ya da oyun odasına ya da oyuncaklarının arasına yerleştirerek kendisinin keşfetmesini bekleyin. Önce üzerindeki kıyafetleriyle oturtmasına sağlayın. Daha sonra da bezini çıkararak teniyle temas ettirerek nasıl bir his olduğu anlatmaya çalışın. İlk bir hafta kaka ya da çiş yapmasını beklememek gerekiyor. Bir sonraki adımda basamaklı lazımlıklara geçilmeli.” Tuvalete geçildiğinde de boşluk hissi yaratmamak için ayağının altında destek yerleştirmek gerekiyor. Böylelikle çocuğun hem güven duygusunu oluşturmak, hem de fizyolojik olarak daha kolay tuvaletinin yapılması sağlanabiliyor. Çünkü mesanenin ve bağırsakların tamamen boşalmasını sağlamak için ayakların zemine basması gerekiyor. 5- Çocuğun biyoritmine göre tuvalete götürün Bütün insanların tuvalet alışkanlığı konusunda bir biyoritmi bulunuyor. Bu nedenle tuvalet eğitimine karar veren anne babaların da çocuklarını takip ederek tuvalete götürme sıklığını buna göre belirlemesi önem taşıyor. Çocuğun güven hissinin oluşması için altının bir süre açık kalması yararlı olabiliyor. Bu süreçte yaşanabilecek kaçırmalara karşı da anlayışlı ve sabırlı olmak gerekiyor. Gündüz olduğu gibi gece de çocuğun bezlenmemesi gerektiğinin altını çizen Dr. Mehmet Kesikminare, “Çocuk uyuduktan sonra gündüz dönemindeki tuvalet ritmine uygun olarak örneğin 2 veya 3 saate bir uyandırılıp, bilincinin açılmasını sağlayarak tuvalete götürün. Böylelikle çişini ya da kakasını yaptığını anlaması sağlanacağı için zamanla tutma süresi de uzayacaktır” diyor. Çocuklarda yemeklerden 20-25 dakika sonra başlayan gastrokolik refleks nedeniyle kaka yapma eğilimine girdiği için bu dönemde tuvalete götürülmeleri önemli. Dr. Mehmet Kesikminare, sözlerine şöyle devam ediyor “Yemeklerden sonra çocukları lazımlık ya da tuvalete oturtup önce bir oyun şeklinde olmak üzere kaka yapmasını sağlayın. Yapmazsa zorlamayın. Ancak günde 3-4 defa 5-10 dakikalık sürelerle oturtmak alışkanlık kazanmasına destek olacaktır. Bekleme sürecinde çocuğun psikolojisini rahatlatarak, bedenen kasılmasını önlemek için, oyuncak, dergi, kitap karıştırmasına izin vererek oyalanmasına yardımcı olun.” 6- Daima pozitif olun Minimum bir haftada tamamlanabilen bu süreç çocuğa göre 6 aya kadar uzayabiliyor. Bu nedenle ilk denemeler sonrasında bir hafta içerisinde çocuk bu durumu reddediyorsa ara verip beklemek gerekiyor. Bir hafta ya da bir aya kadar uzayabilecek bekleme sürecinde anne ve babanın hayal kırıklığı yaşayarak tepki vermesi ise sadece süreci çok daha zor bir noktaya getiriyor. Dr. Mehmet Kesikminare, bu nedenle anne babaların tuvalet eğitiminde katı bir tutum içerisinde olmaması ve çocuğu hiçbir şekilde zorlamaması gerektiğini anlatıyor. “Çocuğa ne çok rahat, ne de çok kuralcı yaklaşmayın. Bunun gündelik yaşamımızda bir süreç olduğunu aktarmaya çalışın. Evin içinde tuvalet eğitimi ile ilgili çok konuşmayın. Su içmek, yemek yemek gibi tuvalet yapmanın da hayatın normal bir süreci olduğunun hissettirmeye çalışın” diyor. 7- Hijyen kurallarını öğretin Tuvalet eğitimi sırasında kazandırılması gereken bir diğer alışkanlık ise temizlik ve hijyen. Hem erkek, hem de kız çocuklar için tuvaletini tamamladıktan sonra nasıl silinmesi ya da yıkanması gerektiği, tuvalet kağıdı kullanımı ve sifon çekmek gibi hijyen kurallarının öğretilmesi gerekiyor. Özellikle el yıkama alışkanlığı konusuna çok önem verilmesi gerekiyor. Bu noktada aileler kendileri için uygun yöntemi belirleyebilir. Renkli sabunlar kullanmak, elleri yıkarken şarkı söylemek gibi davranışlar bu süreci kolaylaştırabileceği gibi daha keyifli hale getirebiliyor. 8- Övgüyle ödüllendirin Tuvalet eğitimi sırasında yaşanabilecek kazara kaçırmaların bu sürecin bir parçası olduğunun unutulmaması gerekiyor. Bazı çocuklarda 7 yaşına kadar gece kaçırma problemleriyle karşılaşılabileceğini ifade eden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Kesikminare, çocukların yaşadıkları bu durum karşısında asla cezalandırmamak gerektiğinin altını çiziyor. Bu tarz cezalandırmaların süreci daha da uzatabileceğini söyleyerek, “Bunun yerine tuvaletini yaptığında küçük bir övgü ya da alkışla başarısını ödüllendirmeyi deneyin. Abartmadan yapılacak pozitif betimlendirici övgüler yarar sağlıyor” diyor. Ebeveynlerin çocuklarını büyütürken en çok zorlandıkları dönemlerden bir tanesi de hiç şüphesiz ”tuvalet eğitimi” vermiş oldukları dönemdir. Bu dönemde ebeveynlerin sabırlı olması en can alıcı noktaların başında gelmektedir… Ebeveynlere öncelikle şunu söyleyelim; çocuğunuz nasıl ki emeklemeyi, ayakta durmayı ve yürümeyi öğrendiyse tuvalet eğitimini de eninde sonunda öğrenecektir. Sizin bu süreçte sabırlı olmanız ve birazdan açıklayacak olduğumuz kilit noktaları harfiyen uygulamanız tuvalet eğitimi sürecini kısaltacaktır. Çocuğa tuvalet eğitiminin verilmek istendiği zamanda bu süreçte zamanınızın kısıtlı olmamasına dikkat etmelisiniz. Zaman konusunda bir sıkıntı yaşamanız sürecin çok daha meşakkatli olmasına neden olacaktır. Bu nedenle mutlaka bol bol zamanınızın olabileceği bir dönemde bu eğitime başlama gayreti içinde bulunmalısınız. Çocuğa tuvalet eğitimi nasıl verilir ve nelere dikkat edilmelidir? Tuvalet eğitimi kaç gün sürmelidir? ve Tuvalet eğitimi sırasında yapılmaması gerekenler ile ilgili aşağıda oldukça önemli bilgilendirmelerde bulunduk. Bu içeriğimizi dikkatli bir şekilde okuyarak bu süreci başarılı bir şekilde yönetebilirsiniz… Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Hangi Yaşta Verilmelidir? Çocuğunuzun büyüme sürecini izlemek oldukça keyiflidir ancak bir dönem var ki bu dönem anne ve babaları en çok zorlayan ve en çok yoran dönemlerin başında gelmektedir. Tuvalet eğitiminin verilmiş olduğu dönemler ebeveynleri hem fizikken hem de psikolojikken etkileyebilmektedir. Bu süreçte önemli olan doğru adımları uygulamak ve bunun sonucunda da süreci kısaltmaktır. Uzmanlar çocuk tuvalet eğitimi döneminin çok iyi seçilmesi gerektiğini ve çocuğun psikolojik hareketlerinin iyi gözlemlenmesi, buna bağlı olarak da göre en uygun yaşın seçilmesi gerektiğini belirtiyorlar. Ortalama olarak çocuklarda tuvalet eğitimi 2-2,5 yaş aralığında başlamaktadır. Ancak kesin olarak bu yaşta başlanmalıdır gibi bir yargıya varılması söz konusu değildir. Çocuğunuzun psikolojik hareketlerinin izlenmesi en doğru dönemin seçilmesi için önemlidir. Tuvalet Eğitimi İçin Gerekli Araç Gereçler Nelerdir? Lazımlık veya adaptör, Alıştırma Külotu, Tuvalet eğitimi ile ilgili kitaplar, Tuvalet eğitimini uygulamalı olarak göstermek için model bebek oyuncağı ve oyun oynamak için kartlar. Tuvalet Eğitiminde Yapılmaması Gereken Hareketler! Sabırlı olmamak, sürecin hemen tamamlanmasını arzulamak. Çocuğa ön tuvalet eğitimi hakkında bilgilendirmede bulunmamak. Başarısız olunan durumlarda çocuğa kızma, bağırma ve sinirlenme. Çocuğu lazımlığa zorla oturtmak. Çocuğun sıvı alımını azaltmak. Başka çocuklar ile kıyaslama yapmak Başarısız olunan durumlarda geçici bez bağlamak. Başarılı olunan durumlarda abartılı ödüllendirmeler de bulunmak. Yine çocuğun altına yaptığı durumlarda ay, ne pis, iğrenç gibi kelimelerin kullanılması… Yukarıda saymış olduğumuz durumlar eğitim sürecinde ebeveynlerin kesinlikle yapmaktan kaçınması gereken hareketler arasında yer almaktadır. Bu hareketlerden uzak durmanız sürecin kısalmasına oldukça yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun Tuvalet Eğitimine Başlaması Gerektiğini Gösteren İşaretler Çocuk, gün içinde uzun süre bezini kirletmiyorsa, Sabahları ilk kalktığında altı kuru kalkıyorsa, Çocuğunuz düzenli bir şekilde dışkılama yapıyorsa, Çocuğunuz idrar veya dışkı yaparken hareketleri değişiyorsa, Basit yönergeleri yerine getirmeye başladıysa, Bebek bezini çıkarmaya çalışıyor yani bebek bezinden rahatsız olmaya başladıysa, İç çamaşırı giymek istiyorsa, Siz tuvalete giderken merakla bakıyorsa, İdrarını ve dışkısını yapar yapmaz bezinin değiştirilmesini istiyorsa, Pantolonunu veya iç çamaşırını aşağı indirme veya yukarı çekme konusunda başarılıysa, Çocuk, Tuvalet Eğitimine başlamanız gerektiğini yukarıdaki işaretler ile sizlere rahatlıkla anlatmaktadır. Çocuğunuzu iyi bir şekilde gözlemleyerek tuvalet eğitimine en doğru zamanda başlayabilirsiniz. Tuvalet Eğitimi Kaç Ay Sürer? Tuvalet eğitiminin süresi tamamen sizin ve çocuğunuzun sürece hazır olup olmaması ile bağlantılıdır. Sadece çocuğunuz değil sizlerin de bu döneme hazırlıklı olması gerekmektedir Aksi takdirde bu süreç çok ciddi bir şekilde uzayabilmektedir. Tuvalete eğitimine başlanmadan önce ev değiştirmemeye, eşler arasındaki boşanma sürecinin olmamasına, yeni bir gebelik dönemi geçirilmemesine, yakın birinin vefat etmemiş olmasına ve çocuğun hastalık geçirmemesine dikkat etmeniz gerekmektedir. Bu süreçlerden bir tanesinin dahi olması tuvalet eğitimine kesinlikle başlanmaması gerektiğini göstermektedir. Ortalama olarak çocuk tuvalet eğitimi süreci 3-6 ay arasında değişkenlikler gösterebilmektedir. Yukarıda da belirtmiş olduğumuz gibi bu sürecin uzaması ya da kısalması tamamen sizin ve çocuğunuzun bu döneme hazırlık olması ve kolaylıkla adapte olup olamaması ile bağlantılıdır. Çocuğunuza Tuvalet Eğitimini Nasıl Vermelisiniz? Tuvalet alışkanlığına çocuğunuza bu konuda kitaplar okuyarak çiş, kaka, şifon, külot ve lazımlık gibi malzemeleri tanıtarak başlayabilirsiniz. Tuvalet eğitimi kartları edinerek bu süreci oyunlaştırabilirsiniz. Kendi tuvaletiniz geldiğinde çocuğunuzu da götürün bu çocuğunuzun gözünden sürecin doğallaşmasını sağlayacaktır. Belli aralıklar ile tuvaleti gelmese dahi lazımlığa oturt ve bu eylem sırasında çişini ve kakasını buraya yapabileceğini anlat. Asla çocuk ile bir yere gidildiğinde veya gece yatma sırasında bez takma. Tuvalet eğitimi başlangıcında çıkartmış olduğunda bezi bu zamanlarda takman süreci uzatacaktır. Çocuğun dışkılama sürecini takip ederek bu süre zarfında lazımlığa oturt. İlk zamanlarda zor olsa da sonraki zamanlarda dışkısını lazımlığa yapmaya başlayacaktır. Lazımlığa tuvaletini yapma hususunda başarılı olduğunda bu başarısını sesli olarak tebrik et ve onu ödüllendir ama ödüllendirmeyi abartmamaya özen göster. Ebeveynlerin tuvalet eğitimi sürecinde çocuğa yaklaşımları aynı olmalıdır. Çocuk başarısız olduğunda asla sinirlenme ve sert tepkiler verme. Sabırlı olman süreci kısaltacaktır. Çocuğunuza tuvalet eğitimini yaz aylarında vermeniz sürecin daha kolay geçmesini sağlayacaktır. Alıştırma külotu kullanarak bu sürecin sizin ve çocuğunuz için daha kolay geçmesini sağlayabilirsiniz. Çocuk vücut hatlarını tanıması tuvalet eğitimi sürecini kısaltacaktır. Bu nedenle ideal ortam sıcaklığı varsa bir süre çıplak dolaşmasını sağlamanız yararlı olacaktır. Gece Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir? Gündüz verilen tuvalet eğitimi en kolay olanıdır. Önemli olan gece tuvalet eğitimini verebilmektir. Geceleri verilen tuvalet eğitimi sizi bir hayli yoracaktır ve gündüz eğitim sürecinden çok daha uzun sürecektir. Burada da önemli olan sabırlı olmaktır. Gündüz tuvalet eğitimi başarılı olduktan sonra gece tuvalet eğitimine başlanmalıdır. Çocuk bezsiz yatmalıdır. Yatağa koruyucu bez konulması daha yararlı olacaktır. Yatmadan 1,5-2 saat öncesine sıvı içecek vermemelisiniz. 2 saatte bir çocuğu uyandırarak tuvalete götürmeniz faydalı olacaktır. Çocuk tuvalete götürülürken tamamen uyanık olmasına özen göstermelisiniz. Asla altına kaçırdığı durumlarda kızma ve sinirlenme eylemlerinde bulunmamalısınız. Sürecin doğal olduğunu kimi çocukların bu süreci 7-8 yaşlarına kadar uzatabildiğini kesinlikle unutmamalısınız. Çocuk Tuvalet eğitimi sürecine olumsuz tepkiler veriyorsa fazla zorlamayın. Eğitim sürecini biraz daha ileri bir tarihe atmanız sizin ve çocuğunuz için çok daha yararlı olacaktır. Kesinlikle bu süreçte başarısız olması durumunda olumsuz tepkiler vermeyin. Çocuğun tuvalet eğitimi sürecine kendi arzusu ile başlaması çok daha faydalı bir süreç olacaktır. Çocuğunuzun tuvalet eğitimine kesinlikle geç başlatmayın. Bazı ebeveynler 2 yaşından sonrasına bu eğitim sürecini bırakmaktadır. Kesinlikle 2 yaşından öteye geçiştirmeyin. Çocuğunuzun hazır olduğunu düşünerek 2 yaşından önce bu sürece başlama eğilimi gösterebilirsiniz fakat kesinlikle 2 yaşından sonrasına bu süreci bırakmayın. Bu eğitim verilirken atlanılan veya unutulan durumlardan bir tanesi de çocuğa tuvalet sonrasında elini yıkama alışkanlığının kazandırılmamasıdır. Bu eğitimi verirken mutlaka elleri yıkama alışkanlığının kazandırılmaya çalışılması ilerleyen yaşantısında çocuğunuzun çok daha sağlıklı bir şekilde yaşamasına da doğrudan katkı sağlayacaktır. Uzun zamandır yazmak istediğim ve sizinde merakla beklediğiniz yazıyla karşınızdayım. Hazır mısın sevgili anne sabrını kollarına alıp oyun oymaya? Bolca çamaşır,atlet,külot yıkamaya,tuvalete gitmek için binbir çeşit oyunlar kurmaya ,yavrunla saatlerce o kakasını yapmasını beklerken o müthiş kokuya 🙂 Şimdi bu yazım biraz uzun olacak ama kategori kategori ayıracağım için bir çırpıda okuyacaksınız. Umarım tüm cevaplarınızı bulabileceğiniz bi yazı olur. 1TUVALET EĞİTİMİNE NE ZAMAN BAŞLAMALIYIM? İnstagramda da bana gelen en çok sorulardan biri tuvalet eğitimine ne zaman başlamalıyım? Bende bunun tek cevabı var diyorum “Çocuğunuz tuvalet ile ilgili tüm sinyalleri vermeye başladığı zaman başlayabilirsiniz”. Uras ilk tuvaletinin farkında vardığı zaman,çişini tuvalete yapmak istediği zaman tam 27 aylıktı. Bir gün baktım gitmiş tuvalet kapağını kapamış üzerine tavuk gibi tünemiş. 🙂 “Tamam dedim bu hazır.” Hemen bir koşu gittim külot aldım,bezi direk attım ve çişi gelince “ Anne çiş” demesi gerektiğini söyledim. 6-7 defa altına yaparak öyle böyle geçti. götürdüğümde Tuvalete oturttum ve kaydığı için sallandı korktu yapmadı. tuvalete giderken ağladı ve finish eğitim bitmiştir dedim. Şimdi bu saatten sonra böyle davranan bir çocuğu tuvalet için zorlamının ne sana nede yavruna yararı var. Hatta bu süreçle uğraşmak seni ve bebeğini yıpratmaktan başka hiçbir şey yapmaz. Çocuğunuzunun bu belirtileri 18. aydada başlayabilir .Çünkü bizim Freud kuramcımız der ki 1-3 yaş Anal Dönemdir. Dönemin en çok öne çıkan durumu “tutma ve bırakmak” eylemidir. Tabi hazır olduğu vakit. Bazı çocuklar bu eylemi gerçekleştirmek için hem fiziken kasları itibariyle hemde psikolojik olarak hazırdırlar. Denersin bakarsın ve evet yapıyor tamam dersin biz eğitimi tamamladık. Fakat bazı çocuklar vardır ki bile gayet normal bir çocuğun gelişimi birbirinden farklıdır. Öncelikle annelerin bunun farkında olmaları gerekiyor. Sırf komşu teyze,görümce,teyze kızı söyledi diye onların söylemleriyle çocuğunu tuvalete alıştırmak çocuğuna zarar vermekten başka hiçbir şey yapmaz. 2 ÇOCUĞUMUN TUVALETE HAZIR OLDUĞUNU NASIL HİSSEDERİM? Çocuğun gelişiminde tam 5 gelişim aşaması vardır. Fiziksel,sosyal,dil,zihinsel,özbakımı olarak 5e ayrılır. Sizin çocuğunuz fiziksel olarak iç organlarıyla kaslarını tutabilecek düzeye gelmesi tutup bırakma tam olarak fiizksel gelişimiyle ilgilidir. Dil gelişimi açısından en azından “Çiş geldi,kaka geldi,var” gibi kelimeleri söyleyebilecek düzeyde olması gerekir. Zihinsel olarak tuvalet eğitiminin fakında olması gerekiyor. Öz bakım olarak ise kendi külodunu indirip kaldırabilecek küçük kasları buna müsaade edecek düzeyde olması gerekiyor Bu 2 yaş öncesi çokta görülmeyebilir ama bireysel farlılıkları göz önüne alırsak çocuktan çocuğa değişebilir 3BİZ TUVALET EĞİTİME NASIL BAŞLADIK? 27 aylıkta tuvalet ile ilgili bir algı zaten olşturmuştuk. Çocuğumu tek bakan anne olduğum için evde tuvalete gittiğim zaman sürekli yanımda o da geliyordu. Orada zaman zaman ,kakamız geldiği zamanlar tuvalete yapmamız gerektiğini. Bebeklerin altındaki bezlere yaptğını,abi olanların tuvalete yapması gerektiğini anlattım. 36 aylık doldurmuştuk bir gün sabahleyin okula giderken tam kapıda “Anne çiş” dedi. “Eyvah” dedim içimden ,altında da bezi vardı. O anda “Sen şimdilik bezine yapabilirsin annecim,okuldan döndüğümüzde söz bezini çıkarıcağız tuvalete yapacağız artık”.“dedim. Okulla da görüşerek bu sürece başlayacağımızı gece eve geldik bezi çıkartıp 15 dakika da bir sormaya başladım. Ona çokta bunu rahatsız edecek şekilde sormadım. Ufak ufak zamanı arttırdım. Ertesi gün evdeydik ve sabah kalktık önce çişe gidip çişimizi yapmamız gerektiğini söyledim. Ardından yine yarım satte bir sıvı içtikten sonra yapın tam 6 saat çişini tutmuştu. “Tamam dedim oldu bu iş” 🙂 Zaman zaman kaçırdığı oldu tabiki bu çok çok normal,böyle bir durumda olsun diyerek geçiştirin. Bu kaçırma süreci günden güne azalacak ve hiç kaçırmamaya başlayacak. 4ÇİŞE ALIŞTI PEKİ YA KAKA? İşte sanırım benim sabrımın zorlandığı,yoklandığı,sinirlerimin tepesinde cirit atıp halay çektiği konu J Neden böyle söylüyorum çünkü kaka durumu sizin zannettiğiniz kadar kolay bir şey çocuklar kakayı kendilerinden bir parça olarak görüyorlar ve düşünsenize bu parçayı her gün kendinizden düşürdüğünüzü.. Bu yüzden kaka eğitiminde çok dikkatli davranmak gerekiyor. Freud ünlü kuramcı derki tuvalet eğitiminde baskıcı bir tutum sergilerseniz eğer çocuğunuz cimri,savurgan,inatçı bir birey olabilir. Sizin şimdiden takındığınız tavır çocuğunuzun tüm hayatını etkiler. Tabi çok gevşekte sefer çocuk vurdumduymaz,boşveren,dağınık,düzensiz gibi kişilik durumları ortaya çıkabilir. O ara dengeyi kurmak için işte sabrınızla oyun halay çekiyorsunuz 🙂 Ben bezi bir çıkardım ve birdaha altına yapsa bile beze değil küloduna yaptı. Oturarak yapmaktan ilk başlara hiç poposuna değern bir şey vardı. Ben gittim 1,5 ay sonra lazımlık aldım en azından buna daha rahat oturur ve yapar diye. Sürekli teşvik ettim ama yok yine oturup yapmadı. Bu süreçte kabız oldu. O da kakaya alıştırmanın bağırsağa verdiğimiz ceza .Çocuk çünkü kakası geldiği halde bırakmaya korkuyor ve geri kaçıyor. Bende banyoya götürerek altına rahatça yapmasını bekledim ve sonra geçtim. Bu sefer altını çıkarıp duşa soktum ve kakasını ayakta lazımlığa yapmasını bekledim. Kakasını bu şekilde yapmaya başladı .Başlarda midesi bulandı ve kusacak gibi oldu. Ama bunlar gayet normal. Sonra onları saydık kaç tane olduğunu,yılana benzettik,tırtıla benzettik. Biliyorum okurken şaunda gülebilirsiniz ama J başka yol yok inanın. Sonra kakasını yaparken yava yavaş bacaklarına değdirerek kakasını yapmasını istedim ve böylece şimdi bazen oturarak bazende aykata yapmaya alıştı ve eğitimi tamamladık. Şunu da söylemeden geçemeyeceğim 6 ay ve sonrası hala çoccuğunuzla dışkı bırakma sorunu yaşıyorsanız bir pedegoga danışarak sürecinizi kolaylaştırabilirsiniz. 5TUVALETE ALIŞTIRINCA BİRDAHA BEZ TAKMALI MIYIM? Tuvalete alıştırınca tüm bebek bezlerini alıp çöpe atın arkadaşlar veya çocuğunuzla o bezleri güzelce paketleyin bir bebeğe hediye edin. Bu çocukta “Ben büyüdüm artık tuvalete yapıyorum” algısını iyi olur. Aksi takdirde tekrar bez bağladığınızda bu çocuğunuzda tuvalet eğitiminde geri gitmeye sebep olur. 6GECE BEZ BAĞLAMALI MIYIM? Bir önemli konu daha gece bez bağlanır mı? Gündüz uyanıkken çocuğumuza müdahele edebiliyoruz ama peki ya gece? Ben şu şekilde yaptım. Daha ilk gece uyumasını bekledim ve uyuduktan sonra altına bez bağladım. Yaklaşık 8-10 gün her gecenin sabahı baktım ki bez kupkuru. Gece de tutabildiği için öyle sevindim ki…Sabahları o farketmeden eşofmanıyla birlite onu çıkardım hiç anlamadı. Bir daha hiç gece bezlemedim. Sabah kalınca ilk işimiz tuvalete gitmek oluyor. Gece çişe kaldıran bir çok anne de var fakat benm oğlum gece uykusu bölünmesini hiç sevmiyor ve çok süreçte ne onu ağlattım nede gece aklım onda kaldı. Bu şekilde atlattık. 7TUVALET EĞİTİMİNE GEÇİŞTE HANGİ EŞYALARI ALIP HAZIRLIK YAPMALIYIM? ——>Yatak alezi İlk tuvalet eğitiminde almanız gereken en önemli eşya yatak alezi. Gece veya gündüz olurda kaçırırsa yatağı koruması gerekiyor. İyi bir marka tercihiniz çünkü çok alez var ve su geçirmez yazıp geçiren çok. ——>Külot ve atlet En çokta şu ikiliye ihtiyacınız çok alırkende çok iyi olanlardan küloduna çok kaka yapacağı için ben çok külot attım,temizlemeden. Pazardan bile alabilirsiniz. Tamamıyle eğitimi bitirdikten sonra iyi külotlara geçiş yapabilirsiniz. Alırkenden çoğunlukla boxer alın. Sebebinide şöyle söyliyim çocuk cinsel organını merak ettiği için incelemeye başvuruyor. Külotta yanlardan ulaşması çok kolay oluyor fakat boxerda bu daha zor. Çocuğun cinsel organıyla merakını giderirkende sorduğu sorulara net cevap verip eline başka bir oyuncak vereke dikkatini dağıtmaya çalışın o anda. Bunlar gayet normal çocuk sorar 🙂 8TUVALET EĞİTİMİNDE HANGİ TUVALET APARATLARINI KULLANMALIYIM? 1 numaralı tuvalet aparatı. Kare veya yuvarlak klozet olsun hiç önemli değil. Uyumlu ve en güzeli çocuk üzerindeyken kesinlikle kayma yapmıyor. 2 numaralı Potette portatif lazımlık. Bunu çantaya atıyorsunuz,yolda avm de her yerde tuvalet yapmak için harika bir aparat. Avm de olduğumuz zaman açıp klozet üzerine koyuyorum fakat oldu da dışarıda tuvaleti geliyor ayaklarını açıp içine poşet koyuyorum o şekilde yapıyor. Çocuğum tuvaLetini nerede yapacak derdine girmiyorsun. 3 numaralı ise lazımlık. Bizim klozetlerle aynı şekilde plastiği. Bunu hemen almadım yaklaşık 1,5 ayı geçtik baktım ki kaka durumu hala zorlanıyor rahat yapabilmesi için lazımlığı aldım. Çünkü uzmanlar lazımlığa alışan çocukların klozete geçişte hep sorun yaşadığınma dair yazıyor. 9ÇOCUĞUMA VE KENDİME HANGİ KİTAPLARI OKUMALIYIM? Şu “Lazımlık”kitabının dili olsada kadar okuduk ki..Çünkü içindeki kahramanlar yaşanılan olaylar örgüsü hem komik hem de çok güzel. Günde 3-4 defa okuduğumu bilirim. Meğer benim oğluş tuvalet eğitimine hazırlanyormuşta haberim yokmuş 🙂 “Minik Elif’in Tuvalet Eğitimi” kitabıda çok güzel. Elif’in nasıl tuvalete hazırlnadığını anlatıyor. “Kaka Hakkında Bildiğim Her Şey “ ise bok böceğinden file kadar her canlının kaka yaptığını anlatıyor. Görsel olarak kakayıda gördüğü için her canlıda çok iyi oldu. Ebeveyn için önereceğim tek kitap var “Anne! Tuvaletim geldi” . Ben sadece bunu okudum ve çok beğendim. Zaman zaman rahatlamak için hep şu cümle geldi aklıma kitaptan “Çocuklarda tuvalet eğitimi 3-6 arası tamamlanır” Ki gerçektende öyle. Umarım tuvalete alıştıracak olan annelere bir yönerge olmuştur yazım. Yorum yaparsanız tek tek okuyup dönmeye calısıcağım . Bitirmeden tekrar söyleyeyim “Sizin tanıdığınız kadar hiçbir kişi çocuğunuzu tanıyamaz o yüzden çocuğunuz hazır olduğunda tuvalet eğitimine başlayın,çevrenizdekiler istediğinde değil “. Kocaman sevgiyle kalın 🙂 💕 Yazar Hakkında Son Yazıları Gülşah Mutlu 📩Mail gulsah Okul Öncesi Öğretmeni ✍🏻Blogger \ Youtuber ▫️Biraz Okur, biraz yazar,birazda anlatır ▫️Şanslıanne büyüyoyoğurt video👇🏻 Gülşah Mutlu tarafından yazılan tüm yazılar Tuvalet eğitimi ebeveynler için en zorlu dönemeçlerden biri. Doğduğundan itibaren temiz, kuru bezlerin içinde büyüyen çocuğunuz ve sizin için kabul edelim zorlu süreç. Öyle ki arama motorlarında tuvalet eğitimiyle ilgili en çok arananlar arasında 'tuvalet eğitimi duası' ve tuvalet eğitimi kabusa dönenlerin yaptığı 'rüyada çocuğu tuvalete düşmüş görmek' var. Aslında doğru zamanda, doğru yöntemle yola çıkan ebeveynler için çocuğu tuvalete alıştırmak bir kaç gün süren, azıcık ortalığı batıran kısa bir yolculuk. Çocukları tuvalete alıştırmanın doğru aşamalarını izler ve basamakları yavaş yavaş çıkarsanız çocuğunuz kısa sürede tuvalete alışır siz de bir daha geri dönmemek üzere bu tatlı telaşı anı kutunuza bir hatıra olarak atarsınız. Bu yazımızda, Çocuk tuvalete nasıl alıştırılır? Tuvalet eğitimi kaç yaşında verilmeli? Çocuğun gece tuvaleti geldiği nasıl anlaşılır? Gece tuvalet eğitimi nasıl olmalı, gece bez çıkartılmalı mı? Çocuk gece tuvalete kaldırılmalı mı? Çocuklar neden tuvalete gitmek istemez, neden tuvalet eğitimini reddeder? Tuvalet eğitiminde lazımlık mı klozet mi kullanılmalı? Tuvalet eğitiminde kaka sorunu? gibi başlıkların detaylarını bulabilirsiniz. Yaşlara göre tuvalet eğitmi nasıl olmalı sorusuna ve ileri yaşlarda yaşanan idrar ve kaka kaçırma nedenlerinin detaylarını bir sonraki hafta yazacağım. Çocuk tuvalete nasıl alıştırılır, tuvalet eğitimi nasıl verilmeli sorusuna verilecek ilk yanıt öncelikle anne babaların yada çocukların bakımından sorumlu kişilerin bu sürece hazır olması gerekliliğidir. Eğer çocuğun bakımından sorumlu kişiler bu sürece hem fiziken hem de ruhen hazır değilse tahammül sınırları zorlandığında verilecek olumsuz tepkiler süreci baltalar. Bu nedenle sağlık sorunlarınız varken, önemli bir sorumluluk altındayken, yeterince sabırlı ve güçlü hissetmediğiniz bir dönemdeyseniz tuvalet eğitimini ertelemenizi öneririm. Yetişkinlerin hazır oluşunun bir diğer girdisi de ortamın eğitimime hazır olmasıdır. Tuvalet eğitimi sırasında kazaların yaşanacağına kendinizi başından alıştırın. Bu sayıca oldukça fazla olabilir ve günün sonunda sizi isyana sürükleyebilir. Bu nedenle ev ortamını size en az iş çıkaracak şekilde düzenlemekte fayda var. Örneğin çocuğun gün içinde fazlaca vakit geçirdiği yerdeki halılar kaldırılabilir, koltukların üzerine geçirgen olmayan örtüler serilebilir, alıştırma külotları alınabilir, yataklar koruyucu alezlerle kaplanabilir. Bir kenarda hızlıca duruma mühadale etmenizi sağlayacak bir kova su, bir miktar ıslak mendil ve kağıt havlu gibi malzemeler de bulundurabilirsiniz. Ancak burada bir noktanın altını önemle çizmek isterim. Çocuğunuz tuvaletini kaçırdığında ortalığı temizlemek için ani ve yüksek tepkiler vermeyin. Önceliği çocuğunuza verin ve serinkanlı bir tavırla 'Evet çişini yaptın ve üstün ıslandı. Bu olabilir. Yakında öğreneceksin. Hadi gidip üstünü temizleyelim' deyin ve ardından aynı tavırla 'Şimdi de evimizi temizleyelim' deyin ve sakinliğinizi sürdürün. Ani tepkiler çocuğunuzu korkutabilir ve tuvaletinin aşırı kötü bir şey olduğunu düşündürebilir. İkinci nokta ise çocuğunuzun tuvalet eğitimine istekli ve hazır olmasıdır. Peki çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğu nasıl anlaşılır? Öncelikle tuvalet eğitimine başlayacak çocuğun çiş ve kaka farkındalığının oluşmuş olması gerekir. Vücudunun bu eyleminden bahsediyorsa mesela kaka geldi, kaka yaptım, çiş yaptım gibi yada tuvaleti geldiğinde saklanmak, tuvaleti tutup kaçmaması için sallanmak gibi davranışlar sergiliyorsa çocuğunuz tuvalet eğitimine hazır diyebiliriz. Tuvalet eğitimi ne zaman kaç yaşında verilmeli? Tuvalet eğitiminin ne zaman verileceği de işleri kolaylaştıran yada aşırı zorlaştıran bir süreci beraberinde getirebilir. Tuvalet eğitimini bahar mevsiminin sonuna doğru ve yaz aylarında vermek en iyi sonuca ulaşmanızı kolaylaştırır. Hem az giysi giyme ihtiyacı hem de daha kolay temizlenebilme şansı bu süreci kış aylarına oranla çok daha kolay geçirmenize yardımcı olur. Gelelim kaç yaşında tuvalet eğitimi verilmeye başlanmalı? Tuvalet eğitiminin verilmeye başlanmasının ideal olduğu kesin bir yaş yok. Bu daha çok yaş aralıklarıyla belirleyebileceğimiz bir süreç. Bir çocuk 18'nci aydan itibaren tuvalet eğitimine hazır olabilir ve sağlıklı olan 3 yaş bitmeden bu süreci tamamlamaktır. Ancak her çocuk aynı anda tuvalet eğitimine hazır olmaz. Tuvalet eğitimine hazır olmak için çocukların öncelikle çiş ve kaka ihtiyaçlarını kontrol ettikleri kaslarının yeterince gelişmiş olması gerekir. Aynı şekilde dil gelişimi de bir düzeyde gelişmiş olmalıdır ki size ihtiyaçlarını aktarabilsin. Bu bakış açısıyla çocuğunuzun 18 ila 24 ay arasında uygun olduğunu düşündüğünüz bir dönemde tuvalet eğitimine alabilirsiniz. Bu sürecin 3 yaşına kadar uzamasını normal kabul edebiliriz. 'Çocuğum 2 yaşını geçti geç mi kaldım' diye düşünmeyin, ara ara yeniden deneyin. Tuvalet eğitiminde en önemli kural Bezi çıkarın! Tuvalet eğitimine başlarken kabul etmeniz gereken en önemli kural bezleri çıkarmanız gerektiğidir. Ara ara bez bağlanan, bir tuvaleti bir bezi kullanan çocukların tuvalet eğitimi doğru şekilde ilerlemez. Bu nedenle bezi bir solukta çıkarmanız şart. Bunun en önemli nedeni bebek bezlerinin çocukları tamamen kuru ve rahat hissettiren bir teknolojiye sahip olmasıdır. Çocukların tuvaleti kullanmaya istekli olmaları için bu rahat alandan çıkıp, ıslaklığın huzursuzluğunu yaşamaları gerekir. Bu süreçte alıştırma külotları kullanılabilir. Alıştırma külotları ortamın ıslanmasını engellediği gibi çocukların ıslaklık hissetmelerine yardımcı eğitiminde gece Tuvalet eğitiminin genel kuralları hem gece hem de gündüz aslında aynıdır. Esas olan çocuğun ıslaklığı hissedip huzursuz olması ve bu huzursuzluğu tekrar tekrar yaşamamak için ihtiyacını tuvalette gidermesidir. Ancak uyku işleri karıştırır. Uyku sırasında çocuklar ihtiyaçlarını fark etmekte zorlanabilir ve bez alışkanlıklarını uygulamayı sürdürebilirler. Ancak her koşulda çocukların bezsiz yatırılması ve bu huzursuzluğu hissedip hissetmedikleri gözlenmelidir. Burada altını çizmek istediğim bir nokta da gece tuvalet eğitimi için ebeveynlerin de hazır olması gerekir. Uykusuzluğa dayanamayacak bir durumdaysanız eğitimi biraz öteleyebilirsiniz. Çocukların gece tuvaletlerinin geldiği nasıl anlaşılır? Anne babalar çocuklarına gece tuvalet eğitimi verirken onların tuvalet ihtiyaçlarını çocuklardan önce fark edip onları tuvalete götürerek çözmek isterler. Bu anlaşılır bir durum olsa da tuvalet eğitimini zorlaştıran bir süreci beraberinde getirir. Çünkü tuvalet alışkanlığında aslolan anne babaların tuvalet ihtiyacı fark etmesi değil, çocuğun bu farkındalığa ulaşmasıdır. Uykudan uyandırmayın! Çocuğunuza gece tuvalet eğitimi verirken onu uykusundan uyandırıp, tuvalete götürmeyin. Bu çocuğunuzun kendi güdülerin dinlemek yerine sizin öngörülerinize göre hareket etmesine neden olur. Bu bir süre sonra onu tuvalete kaldırmadığınızda altını ıslatma şeklinde kendini gösteren bir süreci beraberinde getirebilir. Biliyorum ve kabul ediyorum! Sürekli ıslak yatak temizleme zorluğu yıldırıcı olabilir. Ancak çocuğunuzun farkındalığı yaşamasına izin vermeniz uzun vadede çok daha sağlıklı sonuçlara ulaşmanızı sağlayacaktır. Çocuklar neden tuvalete gitmek istemez? Çocukların tuvalete gitmek istememesinin en önemli nedeni tuvalet eğitimine hazır olmamalıdır. Bunun dışında en büyük neden çocukların vücutlarından çıkan şeylerden kaygı duymasıdır. Özellikle kaka yaparken vücutlarından bir parça kopuyormuş gibi hissetmeleri, ağrı ve acı duymaları, klozetlerdeki boşluk ve yükseklik hissinden korkmaları tuvalet eğitimini reddetmelerine neden olabilir. Tüm bunlarla birlikte yanlış ebeveyn tutumları, korkutma, kızma gibi tepkiler de çocukların kaygı duymalarına ve tuvalet eğitimine direnmelerin, bezli halde yaşadıkları güvenli huzurlu ortamda kalma isteği duymalarına neden olabilir. Lazımlık mı klozet mi? Bu tercihi yaparken biraz çocuğunuzun tarzına göre karar vermenizde fayda var. Eğer yeni süreçlere oyuncaklar ve oyunlarla kolay adapte olan bir çocuğunuz varsa havalı bir lazımlık işleri kolaylaştırabilir. Ancak alışkanlıklarından zor vazgeçen, alıştığı şeyleri terk etmekte zorlanan bir çocuğunuz varsa önce lazımlık ardından da klozete alıştırma sizi zorlayabilir. Bu nedenle boyutları çocuklar için de ayarlanabilen klozet kapaklarını kullanabilirsiniz. Klozetlerin yüksekliği, boşluk hissi de çocukların uzun süre oralarda oturmasını zorlaştırabilir ve bu da eğitime karşı direnç göstermelerine neden olabilir. Böyle bir durum hissediyorsanız uygun bir lazımlık edinmek en iyi sonuca ulaşmanıza yardımcı olabilir. Kaka yapmak istemeyen çocuklar İlk bakışta çocukların çiş yapmaya alışmasının daha zor olduğu düşünülse de aslında kaka yapmak çocuklar için daha zorlu ve korkutucu olabilir. Bu nedenle çişini tutabilen, tuvalete zamanında yetişen bir çocuk sıra kaka yapmaya gelince direnç göstermeye başlayabilir. Kakasını altına yapabilir. Bunun en yaygın nedeni kaka yaparken çocuğun canının yanması olabilir. Karın ağrısıyla birlikte kendini gösteren kaka çocuklarda hastalık benzeri bir his yaratabilir. Aynı şekilde kaka yapmak istemediği için kabızlık eğilimi gösteren çocuklarda bu süreç daha da acılı bir hal alabilir. Başka bir neden de çocukların kakalarından tiksinmeleri ve korkmaları olabilir. Eğer çocuğunuzda kabızlık gibi bir sorun yoksa onun sürece alışması için desteklemenizde fayda var. Bu süreçte kakayı zorla göstermeyin, temizlerken aşırı titiz davranmayın. Çocuklara kaka yapmanın normal olduğunu hissettirecek tavırla onlara yaklaşmayı deneyin. Her şeyi denedim yine de çocuğumu tuvalete alıştıramadın diyorsanız...Her yöntemi denediniz ama çocuğunuz bir türlü alışma belirtisi göstermiyorsa yapmanız gerekenler çocuğunuzun yaşına göre farklılık gösterir. Eğer çocuğunuz 3 yaşının altındaysa ona biraz zaman verin. Siz de sakin kalın ve beze geri dönün. Çocuğunuzu izlemeye devam edin ve alışma eğilimi gördüğünüz bir süreçte yeniden deneyin. Eğer çocuğunuz 4 yaş ve üstündeyse bir uzmanla görüşün. Tuvalet eğitiminde asla yapmamanız gerekenler listesinde ise şunlar var; - Çocuğunuza asla bağırmayın ve cezalandırmayın. - Yeterince odaklanamadığınızı düşünüyorsanız vazgeçin ve uygun zamana kadar bekleyin - Evin dışına çıkacağız diye bez bağlamayın. - Çocuğunuza başka çocukları örnek gösterip kıyaslamayın. - Çiş ve kaka için aşırı yüksek tepkiler vermeyin. - Çocuğunuza sürekli 'çişin var mı, kakan geldi mi?' diye sorular sormayın. Kendi ihtiyaçlarını hissetmesi için ona zaman tanıyın. - Çiş yapsın diye dakikalarca tuvalette oturtmayın. Bu onların sıkılmasına, yorulmasına ve korkmasına neden olabilir. Deniz Temur'u sosyal medyadan takip edebilir ve danışmanlık ihtiyaçlarınız için sorularınızı iletebilirsiniz.

tuvalet eğitiminde kakayı altına yapma